Yetkililerin araç ve araç sahibi hakkındaki bilgilere ulaşabilmesi için Karayolları Trafik Kanunu’na göre ön ve arka tamponda bulundurulması zorunlu olan plakalar büyük öneme sahip. Peki günlük hayatımızda görebildiğimiz renkli plakalı araçlar kimler ve hangi kurumlar tarafından kullanılıyor? İşte plakaların renkleri ve bu renklerin anlamları.
Ülkemizde plakalar kullanım alanı ve renklerine göre farklı kategorilere bölünüyor. Diplomatik temsilciler, kamu görevlileri, üst düzey devlet yetkilileri ve Cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere yetkili kişi ve kurumların farklı renk ve özelliklere sahip plakalar mevcut. En çok merak edilen resmi plaka renkleri ise şöyle:
Ambulans ve itfaiye gibi araçlarda, kısaca resmi hizmete tahsis edilmiş siyah plakaları sık sık görebilirsiniz. Bu tip plakalar siyah zemin üzerine beyaz karakterlerin yazılı olduğu plakalardır ve bakanlıklar, belediyeler ve bu kurumların müdürlüklerine ait kamu taşıtlarında kullanılır. Bunların yanında meslek odası, birlikleri ve federasyonları gibi kamu kurumu niteliği taşıyan kuruluşlara ait araçlarda da siyah plaka bulunabiliyor.
Yabancı ülkelerin Türkiye’de faaliyet gösteren diplomatik temsilcilikleri tarafından kullanılan plaka yeşil plakadır. Bu plaka en sık konsolosluk ve büyükelçilik görevlileri tarafından kullanılırlar. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Trabzon başta olmak üzere diplomatik kurumların yer aldığı 11 şehirde yeşil plakayı görebiliriz. Yeşil zemin üzerinde beyaz sayı ve harflerin bulunduğu diplomatik plakalarda 4 çeşit orta karakter yer alır.
Yeşil plakalardaki orta karakterler şu anlamları taşımaktadır:
Tescil işlemi henüz tamamlanmamış araçların trafiğe çıkabilmeleri için kullanılan geçici plakaları temsil ediyor. Karakterlerin sarı zemin üzerine siyah harflerle yazılı olduğu bu plakalarda sol üst köşesinden sağ alt köşesine uzanan beyaz renkli bir şerit yer alıyor. Geçici plakalar 1 hafta, 30 gün veya 1 yıl süreyle edinilebiliyor.
Sarı plakaların verilme şartları şöyle sıralanıyor:
Kırmızı plakalar üst düzey devlet görevlileri tarafından kullanılıyor. Bu plakalar aynı zamanda protokol plakası olarak adlandırılıyor. Bu plakalarda kırmızı zemin üzerinde sarı renkli karakterler bulunur ve Cumhurbaşkanı, TBMM başkanı, Anayasa Mahkemesi Başkanı, Genelkurmay Başkanı, vali ve bakanların makam araçlarında yer alır. Kırmızı plakaların üzerinde yalnızca sayılar yer alıyor. Örneğin, TBMM Başkanı’nın makam aracı plakası 0001 rakamlarından meydana geliyor.
Kırmızı beyaz plaka rektör, emniyet müdürü ve kaymakam gibi kamu görevlilerinin makam araçlarında kullanılan bir plaka türüdür. Bu plakada beyaz zemin üzerine kırmızı plaka üzerinde il koduyla birlikte harf ve rakamlar bulunur.
Bu plakalar mavi zemin üzerine beyaz karakterlerin yer aldığı plakalardır ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bağlı resmi polis araçları tarafından kullanılıyor. İl kodundan sonra A, AA veya AAA harflerinin yer aldığı bu plakaların sonundaki sayılar ise aracı kullanan ekibin bağlı olduğu büro veya şubeyi temsil etmektedir.
Gerekli şartları yerine getirenler bu tip plakaları araçlarında kullanabiliyorlar. Bireyler, ilçe emniyet müdürlüğüne başvuru yaptıktan sonra bu plakaları edinebiliyorlar.